Νιώθετε πολλές φορές ότι έχετε ένα «βουητό στα αυτιά» ή ακούτε σφυρίγματα που ποικίλουν σε ένταση και διάρκεια; Νιώθετε ότι αυτό το «βουητό» σας αποσυντονίζει από την καθημερινότητα και σας προκαλεί πονοκεφάλους;
Πάμε να δούμε αναλυτικά σε αυτό το άρθρο τι είναι οι εμβοές, από τι μπορεί να προκαλούνται και ποιοι τρόποι αντιμετώπισης υπάρχουν.
Τι είναι οι εμβοές;
Οι εμβοές είναι ο θόρυβος που ακούει κάποιος μέσα στο αυτί του χωρίς να υπάρχει εξωτερική πηγή ήχου. Μπορεί να παρουσιαστούν ως σφύριγμα, βουητό, σφυρίγματα, “κουδούνισμα” ή ακόμα και ως ήχοι παρόμοιοι με τον θόρυβο της θάλασσας. Αυτή η κατάσταση μπορεί να συμβεί σε ένα ή και τα δύο αυτιά, να διαρκέσει από λίγα δευτερόλεπτα έως και χρόνια και να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητα του ατόμου.
Ουσιαστικά, οι εμβοές προέρχονται από αλλαγές της ηλεκτρικής δραστηριότητας που συμβαίνουν για οποιονδήποτε λόγο το ακουστικό σύστημα και γίνονται αντιληπτές από τον εγκέφαλο ως ήχος, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει κάποιος καινούργιος ήχος στο περιβάλλον. Ο ακουστικός φλοιός «δεν αναγνωρίζει» ότι αυτή η δραστηριότητα δεν είναι εξωτερική. Απλά, την επεξεργάζεται ως ήχο και την αντιλαμβάνεται σαν ένα βουητό. Παρομοίως, το εγκεφαλικό στέλεχος δε γνωρίζει ότι αυτή η νέα ηλεκτρική δραστηριότητα δεν είναι μια απειλή, και έτσι αντιδρά σαν να ήταν.
Είδη εμβοών
1.Υποκειμενικές εμβοές
Η μεγάλη πλειοψηφία των ατόμων με εμβοές στα αυτιά, ακούν ήχους οι οποίοι γίνονται αντιληπτοί μόνο από αυτούς (υποκειμενικές εμβοές). Η «πηγή» των περισσότερων υποκειμενικών εμβοών δεν είναι γνωστή. Κάποιες προκαλούνται από ακουστικό νευρίνωμα και συνοδεύονται από διαταραχή της ακοής, ενώ ακόμη πιο πιθανό είναι να προκύψουν αν συνυπάρχει και νευροαισθητήρια βαρηκοΐα, οπότε και ονομάζονται ιδιοπαθείς εμβοές.
Ένας τρόπος για να ερμηνευθούν οι εμβοές είναι πως από τα τριχωτά κύτταρα στον κοχλία και προς τα μέσα, στο σύστημα της ακοής, υπάρχει ένα ηλεκτρικό δίκτυο με ασφάλειες, κι όπως κάθε ηλεκτρικό δίκτυο, παράγει και αυτό μόνιμα στο υπόβαθρο έναν «ηλεκτρικό θόρυβο».
Όταν η ακοή μας είναι σε φυσιολογικά επίπεδα, ο εγκέφαλος θέτει ένα επίπεδο ουδού ώστε να μην ακούμε τον εν λόγω θόρυβο. Όταν προκύπτει απώλεια της ακοής, ανεξάρτητα από την αιτιολογία της, μπορεί να είναι αρκετή για να εμποδίσει τους φυσιολογικούς εξωτερικούς ήχους να φτάσουν στον εγκέφαλο. Η «σιγή» σε μια κλίμακα συχνοτήτων που αναγνωρίζεται ως βαρηκοΐα πιστοποιείται από τον εγκέφαλο. Ο κόσμος μας όμως δεν είναι σιωπηλός (μπορεί να γίνει ήσυχος, αλλά η σιωπή είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί) και η απουσία του ήχου σημαίνει ότι το πρώτο προειδοποιητικό σύστημά μας, το οποίο είναι η ακοή,αδυνατεί να καταγράψει αλλαγές. Γι’ αυτό, ο εγκέφαλος αντιδρά ρίχνοντας τον ουδό για «να ακούει» καλύτερα και έτσι φτάνει στα επίπεδα των εσωτερικών ήχων καταλήγοντας το άτομο να ακούει και τις λειτουργίες του δικού του αυτιού.
2. Αντικειμενικές εμβοές
Υπάρχει ωστόσο, μια μικρή ομάδα ατόμων που ακούν ήχους, τους οποίους αντιλαμβάνονται και οι γύρω. Αυτοί οι ήχοι ονομάζονται αντικειμενικές εμβοές. Eίναι συνήθως το αποτέλεσμα της ροής του αίματος από αρτηρίες με στένωση ή αθηροσκλήρυνση.
Ο ίδιος ήχος, σφύζον και με χαρακτηριστικά φυσήματος, μπορεί να προκληθεί κάποιες φορές από ανωμαλίες στις φλέβες, είτε δυσπλασίες είτε καλοήθεις όγκοι που αναπτύσσονται μέσα ή κοντά στο αυτί, ενώ άλλες φορές παρατηρούνται ήχοι που προκαλούνται από ανώμαλες μικροσυσπάσεις των μυών της υπερώας ή των μυών του μέσου ωτός. Το φαινόμενο αυτό είναι παρόμοιο με ένα τικ του προσώπου όταν κάποιοι από τους μύες συσπώνται, αλλά στην περίπτωση αυτή η εγγύτητα των προσβεβλημένων μυών στο αυτί καθιστά τη σύσπαση ακουστή.
Ποιες είναι οι κύριες αιτίες εμφάνισης των εμβοών;
Οι αιτίες των εμβοών ποικίλουν και μπορεί να είναι αποτέλεσμα διαταραχών του ακουστικού συστήματος ή άλλων ιατρικών καταστάσεων. Μερικές από τις πιο συνηθισμένες αιτίες περιλαμβάνουν:
- Βαρηκοΐα: Η απώλεια ακοής, είτε λόγω ηλικίας (πρεσβυακουσίας), είτε λόγω έκθεσης σε δυνατούς θορύβους, μπορεί να προκαλέσει εμβοές. Τα προβλήματα στην ακουστική οδό του αυτιού ή τα νεύρα του ακουστικού συστήματος ενδέχεται να δημιουργήσουν ψευδείς ήχους στον εγκέφαλο, προκαλώντας αυτή την αίσθηση.
- Υψηλή έκθεση σε θόρυβο: Συνεχής ή έντονη έκθεση σε δυνατούς ήχους, όπως σε συναυλίες, εργοστάσια ή ακόμα και σε προσωπικά ακουστικά μουσικής ή τηλεφώνου, μπορεί να προκαλέσει μόνιμη ή παροδική βλάβη στα αυτιά, με αποτέλεσμα την εμφάνιση εμβοών.
- Λοιμώξεις και Φλεγμονές: Παθήσεις όπως η ωτίτιδα ή άλλες λοιμώξεις του μέσου αυτιού μπορούν να οδηγήσουν σε φλεγμονές, επηρεάζοντας την ακοή και προκαλώντας εμβοές.
- Ιατρικά προβλήματα: Παθήσεις όπως η υπέρταση, ο διαβήτης, η αθηροσκλήρωση ή οι ανωμαλίες στα αιμοφόρα αγγεία του αυτιού μπορεί να οδηγήσουν σε θρόισμα ή εμβοές.
- Ψυχολογία και στρες: Επιπλέον, το άγχος και η κατάθλιψη μπορούν να επιδεινώσουν τις εμβοές.
- Φάρμακα και παρενέργειες: Ορισμένα φάρμακα, όπως τα αντιβιοτικά, τα χημειοθεραπευτικά και τα διουρητικά, μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τις εμβοές ως παρενέργεια.
Υπάρχει εξέταση για τις εμβοές;
Το πρώτο βήμα για απαντήσεις είναι να κλείσετε ένα ραντεβού για εξέταση ακοής. Ο ωτορινολαρυγγολόγος θα συζητήσει αρχικά το ιατρικό ιστορικό , και στη συνέχεια θα ελέγξει για τυχόν εμπόδια που υπάρχουν στον ακουστικό πόρο ή συσσώρευση κεριού.
Εάν οι εμβοές είναι μόνο στο ένα αυτί, ίσως χρειαστούν ακτινογραφίες ή μαγνητική τομογραφία ώστε να αποκλειστούν σοβαρότερες παθήσεις. Αν δεν υπάρχουν εμπόδια στον ακουστικό πόρο και δε διακρίνονται άλλες πιθανές αιτίες, ο ωτορινολαρυγγολόγος θα ερευνήσει άλλες πιθανότητες όπως η βαρηκοΐα.
Ο ωτορινολαρυγγολόγος μπορεί να κάνει ένα τονικό ακοόγραμμα, ειδικά αν οι εμβοές είναι μόνο στο ένα αυτί ή συνοδεύονται από απώλεια ακοής. Ένα τονικό ακοόγραμμα αναπαράγει ήχους σε διαφορετικές συχνότητες, σε διάφορα επίπεδα έντασης.
Ακόμη κι αν ο ασθενής δεν έχει παρατηρήσει μειωμένη ακοή, ένα ακοόγραμμα μπορεί να δείξει συχνότητες που έχει μια δυσκολία αλλά δεν το είχε παρατηρήσει. Επιπλέον του ακοογράμματος, ο ωτορινολαρυγγολόγος ίσως ελέγξει και πόσο καλά μπορεί να ακούει και να επαναλαμβάνει συγκεκριμένες λέξεις ο ασθενής.
Τέλος, οι ωτορινολαρυγγολόγοι χρησιμοποιούν ταύτιση ήχων για να καταλάβουν τι είδους εμβοές αντιλαμβάνεται ο ασθενής. Στην ταύτιση ήχων αναπαράγεται μια σειρά από ήχους προκειμένου να καθοριστεί ποιος είναι πιο κοντά σε αυτό που αντιλαμβάνεται ως εμβοή ο ασθενής.
Ο γιατρός ενδέχεται να καλύψει τα αυτιά του ασθενή για να καθορίσει εάν ένας ασθενής έχει εμβοές. Αυτό επίσης καθορίζει και πόσο δυνατός μπορεί να είναι ο ήχος. Ο ωτορινολαρυγγολόγος παρέχει ήχους σε αυξανόμενα επίπεδα έντασης μέχρι ο ασθενής να καταγράψει θετικά τον εξωτερικό ήχο που καλύπτει τις εμβοές.
Πως αντιμετωπίζουμε τις εμβοές;
Αν και δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για τις εμβοές, υπάρχουν στρατηγικές που μπορούν να ανακουφίσουν ή να μειώσουν την έντασή τους. Η αντιμετώπιση εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία των εμβοών σε περίπτωση που σχετίζονται με κάποια ιατρική πάθηση όπως βαρηκοΐα ή λοιμώξεις.
Η διαχείριση και ο τρόπος αντιμετώπισης των εμβοών εξαρτάται από την ένταση και τη διάρκεια της κατάστασης. Ορισμένοι από τους τρόπους αντιμετώπισης είναι:
- Αποφυγή κύριων αιτιών εμφάνισης: Αποφύγετε την έκθεση σε δυνατούς θορύβους, τη χρήση ακουστικών σε υψηλή ένταση και τον υπερβολικό καφέ ή αλκοόλ, που μπορούν να επιδεινώσουν τις εμβοές.
- Χρήση Ακουστικών Βαρηκοΐας: Για άτομα με βαρηκοΐα και εμβοές, τα ακουστικά βαρηκοΐας ενισχύουν τους ήχους του περιβάλλοντος και μειώνουν την αντίληψη των εμβοών. Τα ακουστικά μπορούν να “καλύψουν” τις εμβοές με φυσικούς ήχους, κάνοντάς τις λιγότερο ενοχλητικές και βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής του ατόμου.
- Χρήση λευκού θορύβου: Η χρήση συσκευών που παράγουν λευκό θόρυβο ή ήχους του περιβάλλοντος μπορεί να καλύψει τις εμβοές, κάνοντάς τις λιγότερο ενοχλητικές. Ορισμένα ακουστικά βαρηκοΐας περιλαμβάνουν αυτή τη δυνατότητα.
- Συμβουλευτική και Ψυχολογική Υποστήριξη: Αν οι εμβοές προκαλούν άγχος ή κατάθλιψη, η ψυχολογική υποστήριξη, όπως η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT), μπορεί να βοηθήσει.
Πώς μπορούν τα ακουστικά βαρηκοΐας να βοηθήσουν;
Τα ακουστικά βαρηκοΐας δεν αντιμετωπίζουν απευθείας τις εμβοές, αλλά μπορούν να προσφέρουν σημαντική ανακούφιση για τα άτομα που υποφέρουν από αυτή την κατάσταση. Η σωστή χρήση ακουστικών βαρηκοΐας μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη:
- Ενίσχυση των ηχητικών σημάτων: Τα ακουστικά βαρηκοΐας ενισχύουν τους ήχους του περιβάλλοντος, κάνοντάς τους πιο ευδιάκριτους. Αυτό μπορεί να βοηθήσει να καλυφθούν οι εμβοές, καθιστώντας τις λιγότερο έντονες. Η παρουσία φυσικών ήχων μπορεί να «απορροφήσει» ή να ελαχιστοποιήσει την αντίληψη των εμβοών.
- Βελτίωση της επικοινωνίας: Τα ακουστικά βαρηκοΐας βοηθούν τα άτομα να ακούνε καλύτερα και να επικοινωνούν πιο εύκολα, μειώνοντας την ανάγκη για υπερβολική προσπάθεια στην κατανόηση της ομιλίας. Αυτό μειώνει το άγχος και την κούραση που προκαλούνται από την προσπάθεια να ακούν, και μπορεί να εντείνουν τις εμβοές.
- Ανακούφιση από το stress: Η συνεχής προσπάθεια να ακούσουν χωρίς βοήθεια μπορεί να αυξήσει το άγχος και την ένταση. Τα ακουστικά βαρηκοΐας μειώνουν αυτή την ένταση, προσφέροντας στους χρήστες ανακούφιση από το ψυχολογικό φορτίο των εμβοών.
- Τεχνολογία εξάλειψης θορύβου: Ορισμένα σύγχρονα ακουστικά βαρηκοΐας διαθέτουν λειτουργίες που ενσωματώνουν τεχνολογία για τη μείωση του θορύβου ή την ενίσχυση ορισμένων συχνοτήτων που μπορούν να «καλύψουν» τις εμβοές, βοηθώντας τους χρήστες να ζήσουν με μεγαλύτερη άνεση.
Οι εμβοές είναι μια κατάσταση που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την καθημερινή ζωή και την ποιότητά της. Αν και δεν υπάρχει άμεση θεραπεία για τις εμβοές, η χρήση ακουστικών βαρηκοΐας μπορεί να προσφέρει σημαντική ανακούφιση.
Αν υποφέρετε από εμβοές ή βαρηκοΐα, συμβουλευτείτε άμεσα τους ειδικούς επαγγελματίες στα κέντρα ακοής akouson, σε όλη την Αττική αλλά και τους συνεργάτες μας σε όλη την Ελλάδα!
