Η υπερακουσία είναι μια σπάνια αλλά σοβαρή κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την υπερβολική ευαισθησία σε καθημερινούς ήχους. Οι άνθρωποι που την αντιμετωπίζουν μπορεί να βρίσκουν ακόμη και χαμηλούς ήχους ενοχλητικούς ή επώδυνους, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής τους.

Ποιες είναι όμως οι αιτίες της υπερακούσιας, ποια συμπτώματα πρέπει να μας κινητοποιήσουν, πώς πραγματοποιείται η διάγνωση και πώς μπορούμε να θεραπευτούμε; Πάμε να τα απαντήσουμε όλα αναλυτικά σε αυτό το άρθρο!

Τι είναι η Υπερακουσία;

Η υπερακουσία είναι μια διαταραχή της ακουστικής αντίληψης, όπου οι φυσιολογικοί ήχοι του περιβάλλοντος γίνονται αντιληπτοί ως εξαιρετικά δυνατοί ή ενοχλητικοί. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και οι ήχοι της καθημερινότητας, όπως το χτύπημα των μαχαιροπήρουνων ή η ομιλία, μπορεί να προκαλέσουν έντονη δυσφορία ή ακόμα και πόνο.

Σημαντικό όμως, να μην συγχέεται η υπερευαισθησία στους ήχους με την απλή ενόχληση από δυνατούς ήχους (π.χ., ένταση μουσικής) ή με τη μείωση της ακοής. Στην υπερακουσία, η ακοή παραμένει κανονική ή υπερευαίσθητη.

Ποιες είναι οι αιτίες της υπερακουσίας;

Οι αιτίες της υπερακουσίας μπορεί να προέρχονται τόσο από σωματικούς/οργανικούς όσο και από ψυχολογικούς παράγοντες. Πιο συγκεκριμένα οι κύριες αιτίες υπερακουσίας είναι:

1. Έκθεση σε δυνατούς ήχους
   Η μακροχρόνια έκθεση σε θορυβώδες περιβάλλον, όπως συναυλίες ή εργασιακοί χώροι με έντονο θόρυβο μπορεί να οδηγήσουν σε υπερακουσία. Άρα, επηρεάζονται περισσότερο άτομα που εργάζονται σε θορυβώδη περιβάλλοντα ή μουσικοί και επαγγελματίες του ήχου.
2. Τραύματα κεφαλής ή αυτιών
   Κακώσεις από τραυματισμούς στο κρανίο μπορεί να επηρεάσουν το ακουστικό σύστημα.
3. Νευρολογικές διαταραχές
   Παθήσεις όπως η ημικρανία, η σκλήρυνση κατά πλάκας ή το σύνδρομο Bells, συχνά οδηγούν σε υπερακουσία.
4. Ψυχικές διαταραχές:
   Το άγχος, κατάθλιψη, μετατραυματικό στρες ή άλλες ψυχικές διαταραχές οδηγούν πολλές φορές και σε υπερευαισθησία στους ήχους.
5. Φαρμακευτική αγωγή
   Ορισμένα φάρμακα μπορεί να επηρεάσουν την ακουστική αντίληψη.
6. Άλλες παθήσεις
   Η νόσος Ménière, οι εμβοές (βούισμα στα αυτιά) ή φλεγμονές του ακουστικού νεύρου μπορεί να οδηγήσουν σε αυτή την υπερευαισθησία.

Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση της υπερακουσίας;

Η διάγνωση της υπερακουσίας απαιτεί την παρέμβαση ειδικού ιατρού (ωτορινολαρυγγολόγου ή ακοολόγου). Περιλαμβάνει τα εξής:

1. Λήψη ιατρικού ιστορικού: Καταγραφή συμπτωμάτων και πιθανών παραγόντων κινδύνου.
2. Ακοολογικές εξετάσεις: Μετρήσεις της ευαισθησίας της ακοής μέσω εξειδικευμένων τεστ (π.χ., τεστ δυναμικής ακοής).
3. Νευρολογική αξιολόγηση: Εξέταση για πιθανά νευρολογικά αίτια.
4. Ψυχολογική αξιολόγηση: Κατά πόσο το άγχος ή η κατάθλιψη επηρεάζουν την κατάσταση.

Η πρώιμη διάγνωση είναι σημαντική για την αποτελεσματική αντιμετώπιση. Γι’ αυτό, με τα πρώτα συμπτώματα χρειάζεται να επισκεφτούμε τον γιατρό ή τον ακοολόγο μας.

Τα κύρια συμπτώματα της υπερακουσίας περιλαμβάνουν:

• Υπερευαισθησία σε φυσιολογικούς ήχους.
• Αίσθηση πόνου ή δυσφορίας στα αυτιά.
• Αποφυγή κοινωνικών εκδηλώσεων ή θορυβωδών περιβαλλόντων.
• Κόπωση, στρες ή ευερεθιστότητα λόγω των ήχων.
• Σε σοβαρές περιπτώσεις, εμφάνιση εμβοών  ή ζάλης.

Η συχνή ερώτηση είναι αν μπορούμε να «προλάβουμε» την υπερακουσία. Δυστυχώς, δεν υπάρχει απόλυτος τρόπος πρόληψης της υπερακουσίας. Ωστόσο, μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο με τις παρακάτω στρατηγικές:

1. Προστασία των αυτιών: Χρήση ωτοασπίδων για θορυβώδη περιβάλλοντα  ή χρήση ωτοασπίδων για συναυλίες
2. Αποφυγή έκθεσης σε δυνατούς ήχους: Αποφυγή παρατεταμένης χρήσης ακουστικών σε υψηλή ένταση.
3. Τακτική ιατρική παρακολούθηση: Ιδιαίτερα αν εργάζεστε σε περιβάλλοντα υψηλού κινδύνου.
4. Διαχείριση του στρες: Χαλάρωση, διαλογισμός ή ψυχολογική υποστήριξη.

Αλλά, παρόλο που η υπερακουσία δεν είναι πλήρως ιάσιμη, υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες που βοηθούν στη διαχείριση των συμπτωμάτων. Πιο συγκεκριμένα:

1. Θεραπεία έκθεσης στον ήχο: Ελεγχόμενη έκθεση σε ήχους χαμηλής έντασης για την επανεκπαίδευση του ακουστικού συστήματος.
2. Γνωστική-Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT): Διαχείριση του άγχους και της ευαισθησίας μέσω ψυχοθεραπείας.
3. Χρήση βοηθημάτων ακοής ή ωτοασπίδων: Σε συνδυασμό με φίλτρα που μειώνουν την ένταση του ήχου.
4. Φαρμακευτική αγωγή: Χορήγηση αγχολυτικών ή αντικαταθλιπτικών σε περιπτώσεις που σχετίζονται με ψυχολογικές διαταραχές, πάντα με τη συμβουλή και τη σύσταση γιατρών.
5. Συμπληρωματικές θεραπείες: Διαλογισμός, γιόγκα ή άλλες τεχνικές χαλάρωσης.

Η επιλογή θεραπείας εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασης και τις ανάγκες του ασθενούς.

Συμπερασματικά, η υπερακουσία είναι μια περίπλοκη διαταραχή που απαιτεί ολιστική προσέγγιση στη διάγνωση και θεραπεία.

Εάν παρατηρήσετε υπερβολική ευαισθησία στους ήχους, είναι σημαντικό να αναζητήσετε βοήθεια από εξειδικευμένο επαγγελματία. Η σωστή διαχείριση και η υιοθέτηση στρατηγικών πρόληψης, όπως αναφέρονται παραπάνω, μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την καθημερινότητα.

Αν σας ενδιαφέρει να μάθετε περισσότερα για την απώλεια ακοής, άλλες παθήσεις της ακοής όπως η βαρηκοΐα, ή χρειάζεστε περαιτέρω υποστήριξη, μπορείτε να ενημερωθείτε στο blog μας!